Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İmal ve Ticareti Suçu Cezası

Bu makalemizde, uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçlarının çerçevesini aktaracağız. Bu suçlar, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 188. Maddesi kapsamında sekiz alt madde şeklinde düzenlenmiştir.  

Aynı kanunun 191. maddesinde düzenlenmiş olan “halk içinde uyuşturucu kullanma, uyuşturucu madde satın almak, ikram etmek, bulundurmak ya da kabul etmek” suçları bu konunun kapsamı dışındadır.

188. madde, daha çok; uyuşturucu veya uyarıcı madde ticareti, imalatı, ithalatı ve ihracatı gibi suçların düzenlenmesini içerir. 

Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İmal ve Ticareti Suçları Nelerdir?

Bursa ceza avukatı olarak, 188. Madde kapsamında müvekkillerimize yardımcı olduğumuz davaların konusu olan suçları alt başlıklar halinde şöyle listeleyebiliriz:

• İmal etmek,
• İthal etmek,
• İhraç etmek,
• Satmak,
• Satışa arz etmek,
• Başkasına vermek,
• Nakletmek,
• Depolamak,
• Bulundurmak,
• Bir yerden diğerine yönlendirmek, sevk etmek.

TCK 188 Nedir? Maddeleri Nelerdir?

Yukarıda listelenmiş suçların yargı sürecinde kanuni dayanak, TCK 188 maddesi ve alt düzenlemelerinden alınmaktadır. Bu maddeler; halk arasında uyuşturucu satma suçu olarak da bilinen suçların niteliğini ve cezai yaptırımlarını düzenler.

Toplam sekiz alt düzenlemeden oluşan TCK 188 maddeleri ve bunların içerikleri şöyle listelenebilir:

• TCK 188/1 maddesi, yargıya aykırı ve ruhsatsız yollarla; uyuşturucu ve uyarıcı madde imalatı, ithalatı ve ihracatı suçlarının isnat edildiği kişiye verilecek cezaları belirler.
• TCK 188/2 ise uyuşturucu ve uyarıcı madde ihracat suçundan etkilenen, yani ithalatın yaşandığı, karşı ülkenin yargılama ve cezalandırmasının nasıl mahsup edileceğini belirler.
• TCK 188/3 maddesi Türkiye sınırları içinde; uyuşturucu ve uyarıcı madde satışı, nakli, arzı, sevki ve çocuklara satılması gibi suç hallerinin yaptırımlarını kapsar.
• TCK 188/4 fıkrası da bir önceki suçların; ibadethaneler, okullar, askeri bölgeler, yurtlar ve hastaneler gibi kamusal alanlarda işlenmesi durumunda cezanın yarı oranında yükseltilmesiyle ilgilidir.
• Üçüncü fıkradaki suçların ikiden fazla kişi tarafından ya da örgüt faaliyetleri olarak işlenmesi durumunda cezanın yükseltilmesi de TCK 188/5 içinde düzenlenmiştir.
• Üretimi ve tüketimi çeşitli devlet kurumları tarafından reçeteye tabi olarak izin verilen ilaç türevi maddelerin yukarıdaki suçlarda yer alması halinde TCK 188/6 fıkrası dikkate alınır.
• TCK 188/7 fıkrası, uyuşturucu ve uyarıcı kabul edilen maddelerin ham maddeleriyle ile ilgilidir. Ham maddeler aynı etkiyi yaratmasa ve uyuşturucu amaçla kullanılmasa bile suç unsuru oluşturur.
• TCK 188/8 son madde olarak bahsi geçen bu suçlardan herhangi birisinin çeşitli meslekler (diş hekimi, hemşire, veteriner vb.) tarafından işlenmesi halinde gerekli ceza arttırımını düzenlemektedir.

Bu maddenin asıl metinlerine ve fıkraları hakkında daha detaylı bilgiye ulaşabilmek için https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.5237.pdf adresini ziyaret edebilirsiniz.

Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İmal ve Ticareti Suçu Ceza Aşamaları

Uyuşturucu ve uyarıcı madde suçlarıyla ilişkilendirilen müvekkillerimizin, yargı aşamalarında yanlarında duruyoruz. Bursa avukat bürosu ihtiyaçlarında bizi doğrudan arayabilirsiniz. Bu aşamalar soruşturma ve kovuşturma usulleriyle başlayan ve suçun ispatı durumunda çeşitli ceza yaptırımlarıyla devam eden kademelerden oluşur. 

Soruşturma ve Kovuşturma

Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçu, ağır ceza mahkemelerinin görev alanlarına girdiği için bu suçlarda soruşturma bizzat Cumhuriyet Savcısı tarafından yürütülmektedir.

Ayrıca TCK 188 kapsamına giren üç ana suç unsurunun kovuşturulması gibi bir prosedür bulunmamaktadır. Çünkü bu suçlar re ’sen kovuşturulur.

Kovuşturmada korunan hukuki değer “kamu sağlığı” olarak nitelendirilir.

Gözaltı Aşaması

5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 91. Maddesinin fıkralarında düzenlenen toplum düzeninin korunması gerekliliği bağlamında bu suçu işlediği ya da iştirak ettiği iddia edilen kişiler gözaltına alınabilir.

Tutuklama Tedbiri

CMK, 100. madde, 3-a-8 bendinde uyuşturucu ve uyarıcı madde imalatı, satışı, ithalatı ve ihracatı suçlarına dair kuvvetli şüphe, tutuklama nedeni olarak sayılmıştır. Dolayısıyla Ceza Muhakemesi Kanunu 100. maddesi içinde belirlenen koşullar sağlandığında, kuvvetli şüphenin varlığı, hüküm öncesi tutuklama tedbirinin uygulanması için yeterlidir.

Uzlaşma Durumu

Uyuşturucu ve uyarıcı madde imal ve ticareti, Ceza Muhakemesi Kanunu 253. madde kapsamında düzenlenen uzlaştırmaya tabi suçlar arasında yer almamaktır. Bu nedenle bu tip suçlarda uzlaşma kurumuna başvurulamaz.

Adli Para Cezası

Uyuşturucu veya uyarıcı madde üretimi ya da satışı suçlarında hapis cezaları adli para cezasına dönüştürülemez. Bunun nedeni; bu suçlarda, TCK 188’de belirlenen hem hapis hem de adli para cezasının aynı anda uygulanması durumudur.

Cezanın Ertelenmesi

TCK mevzuatlarında ceza hükmünün ertelenmesi için gereken şart; hükmedilen cezanın iki yıl ve daha az olması şeklinde belirtilmiştir.

Ancak uyuşturucu ve uyarıcı madde suçlarını kapsayan TCK 188’de iki yıl ve daha az ceza gören bir hüküm bulunmamaktadır. Ön görülen cezaların hepsi iki yıldan uzun oldukları için bu tip suçlarda cezanın ertelenme ihtimali yoktur.

Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması ve Davanın Düşmesi

Uyuşturucu satma ve üretme suçları uzun süre hapis ve para cezası ile yargılansalar bile mahkemelerin haklarında “hükmün açıklanmasının geri bırakılması” kararı vermesi mümkündür.

Bu takdirde süreç; denetim süresi boyunca yükümlülüklerin yerine getirilmesi ve başka bir suç işlenmemesi durumunda, ceza kararının ortadan kaldırılması ve davanın düşmesine kadar ilerletilebilmektedir.

Uyuşturucu Ticareti Suçunda Etkin Pişmanlık

Etkin pişmanlık, TCK kapsamında her suç için ayrı düzenlenmiş bir cezasızlık kurumudur. Ancak her suç özelinde şartları değişir ve bazı suçlar için etkin pişmanlık kabul edilmemektedir.

TCK 192. Maddede; uyuşturucu veya uyarıcı madde ile ilintili suçlarda, etkin pişmanlık hükümleri; resmi makamlar bilmeden önce uyuşturucunun yeri, trafiği ve suçu işleyen kişiler hakkında verilen doğru bilgiler doğrultusunda yürürlüğe girecek şekilde belirlenmiştir.

Uyuşturucu Madde İmal ve Ticareti Cezaları Nelerdir? Kaç yıldır?

Yukarıda TCK 188 fıkraları şeklinde listelenen düzenlemelerde açıklanan suçlar, niteliklerine göre farklı cezalara tabidir. Ortak noktaları sekiz yıldan az olmamaları ve bu nedenle “ağır ceza mahkemeleri” görev yetkisi alanında olmalarıdır. Bu suçların ceza kademeleri, hüküm maddeleriyle birlikte şöyle listelenebilir:

TCK 188/1 de belirtilen suçlar yirmi ila otuz yıl hapis cezasına ek olarak iki bin ile yirmi bin gün arasında adli para cezası ile cezalandırılır.

TCK 188/3 içinde belirlenen suçlar on yıldan az olmamak üzere hapis ve bin ile yirmi bin gün arasında adli para cezasına tabidir. Ancak suç mağduru reşit değilse hapis cezası en az on beş yıl olarak belirlenmiştir.

Aynı maddenin yedinci fıkrasında, etkisi ve kullanıma hazırlık durumu aynı olmasa bile bu maddelerin üretiminde kullanılacak ham madde ile ilgili suçlarda da en az sekiz yıl hapis ve bin günden yirmi bin güne kadar adli para cezası belirlenmiştir.

Umuma açık sosyal ve resmî kurumlarda işlenmesi halinde cezalar yarı oranında arttırılır.

Üç ve daha fazla kişinin suç işlemesi ya da örgüt bağlantısı olması halinde cezalar bir kat oranında arttırılır.

Maddelerin resmi onaylı tıbbi içerikler olması halinde cezalar yarı oranına kadar indirilebilmektedir.

Son fıkrada yer alan çeşitli meslek üyelerinin, bu suçları işlemesi durumunda cezalar yarı oranında arttırılır.